مالیات خانه خالی

مالیات خانه خالی

با رشد قیمت مسکن و کاهش عرضه ملک برای اجاره یا فروش، قانون‌گذار تصمیم گرفت با ابزار مالیاتی به مقابله با پدیده خانه‌های خالی بپردازد. هدف اصلی این مالیات، تشویق مالکان به عرضه واحدهای مسکونی به بازار است.

اما همچنان برای بسیاری از مالکان، ابهامات فراوانی درباره تعریف خانه خالی، نحوه شناسایی آن، میزان مالیات و راه‌های جلوگیری از جریمه وجود دارد. در این مقاله از امیدان تکس، به‌صورت کامل و شفاف به بررسی مالیات خانه خالی و نکات مهم آن در سال ۱۴۰۴ می‌پردازیم.

انواع مالیات‌های مرتبط با خانه خالی

در حالت کلی، مالکان واحدهای مسکونی ممکن است با مالیات‌های زیر مواجه شوند:

۱. مالیات بر اجاره (در صورت اجاره دادن)

اگر خانه‌ای اجاره داده شود، مشمول مالیات بر درآمد اجاره خواهد شد. این مالیات مطابق نرخ ماده ۵۳ قانون مالیات‌های مستقیم اخذ می‌شود.

۲. مالیات بر خانه خالی (در صورت عدم سکونت یا عدم اجاره)

در صورتی که یک واحد مسکونی برای مدت مشخصی خالی باشد و در سامانه املاک و اسکان به‌عنوان «خالی» شناسایی شود، مشمول مالیاتی مجزا تحت عنوان «مالیات بر خانه خالی» خواهد شد که نرخ‌های مشخصی دارد.

سامانه املاک و اسکان؛ کلید تشخیص خانه‌های خالی

برای اجرای درست قانون، وزارت راه و شهرسازی سامانه‌ای با نام سامانه ملی املاک و اسکان کشور (amlak.mrud.ir) راه‌اندازی کرده است.

وظایف مالکان:

• ثبت اطلاعات ملک و کد پستی

• مشخص‌کردن وضعیت سکونت (مالک، مستأجر، خالی)

• بروزرسانی اطلاعات در صورت تغییر وضعیت

نحوه تشخیص خانه خالی:

چنانچه در سامانه مذکور، خانه‌ای ثبت نشده باشد یا وضعیت سکونت آن مشخص نباشد، آن ملک به‌عنوان خانه خالی شناسایی شده و برای آن مالیات صادر می‌شود. وزارت راه و سازمان امور مالیاتی از طریق استعلام کنتور آب، برق، گاز و بررسی عدم ثبت سکونت اقدام به شناسایی می‌کنند.

چه خانه‌هایی از مالیات خانه خالی معاف هستند؟

بر اساس مقررات فعلی، برخی واحدهای مسکونی مشمول مالیات خانه خالی نمی‌شوند:

• خانه‌های در حال ساخت یا بازسازی

• خانه‌هایی که به دلایل پزشکی، مهاجرت یا فوت مالک، استفاده نمی‌شوند (با ارائه مدارک مستند)

• املاک واقع در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت

• خانه‌های استیجاری که قرارداد رسمی دارند و کد رهگیری دریافت کرده‌اند

برای استفاده از این معافیت‌ها، مالک موظف است مدارک لازم را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد.

جرایم و عواقب عدم ثبت ملک یا پرداخت مالیات

نادیده گرفتن این قانون ممکن است برای مالک تبعات جدی به‌همراه داشته باشد:

مهم‌ترین جرایم:

• صدور مالیات علی‌الرأس: در صورت عدم ثبت ملک، سازمان به‌صورت برآوردی مالیات تعیین می‌کند.

• عدم تعلق یارانه یا خدمات دولتی: امکان قطع یارانه، اینترنت خانگی یا دیگر خدمات برای خانه‌های خالی وجود دارد.

• محرومیت از تسهیلات بانکی یا امتیازات ملکی: برخی بانک‌ها به خانه‌های ثبت‌نشده، وام نمی‌دهند.

چگونه از مالیات خانه خالی جلوگیری کنیم؟

اگر شما یک یا چند ملک دارید، بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:

1. ورود به سامانه amlak.mrud.ir و ثبت دقیق اطلاعات املاک

2. تعیین وضعیت سکونت برای هر واحد (مستأجر یا مالک)

3. اگر ملک اجاره داده شده، حتماً قرارداد رسمی با کد رهگیری تنظیم کنید.

4. اگر خانه واقعاً خالی است، سعی کنید آن را اجاره دهید یا وضعیت آن را با ارائه دلایل مستند مشخص کنید.

نحوه محاسبه مالیات خانه خالی در سال ۱۴۰۴

براساس قانون اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، نحوه محاسبه مالیات خانه‌های خالی به شرح زیر است:

شرایط مشمول شدن:

• خانه در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت باشد.

• بیش از ۱۲۰ روز در سال خالی بماند.

• اطلاعات آن در سامانه املاک و اسکان ثبت نشده یا وضعیت سکونت تأیید نشده باشد.

میزان مالیات:

بر اساس مدت‌زمان خالی‌بودن ملک، مالیات آن به‌صورت پلکانی محاسبه می‌شود:

نتیجه‌گیری مالیات خانه‌ خالی

مالیات خانه خالی به‌عنوان یک ابزار کنترلی برای ساماندهی بازار مسکن در کشور طراحی شده و از سال‌های اخیر به‌شکل جدی‌تری اجرا می‌شود. بسیاری از مالکان ناآگاهانه یا به‌دلیل بی‌توجهی به ثبت اطلاعات در سامانه، مشمول جریمه‌های سنگین شده‌اند.

اگر مالک واحد مسکونی هستید، توصیه می‌شود به‌سرعت وضعیت ملک‌تان را در سامانه املاک و اسکان تعیین کنید و در صورت لزوم، از مشاوران متخصص مالیاتی مانند تیم امیدان تکس کمک بگیرید تا در مسیر قانونی و بی‌دردسر، املاک خود را مدیریت نمایید.